Zülfü Livaneli’nin tam adı Ömer Zülfü Livaneli’dir. 20 Haziran 1946 yılında Konya’nın Ilgın ilçesinde dünyaya gelmiştir. Livaneli sadece roman yazarı değil aynı zamanda müzisyen, senarist, politikacı ve yönetmendir. Zülfü Livaneli Ted Ankara kolejini bitirdikten sonra Amerika’da Fairfax konservatuarını bitirmiştir. 1974-1975 yılları arasında Stockholm’de müzik öğrenimi görmüştür. Unesco tarafından Zülfü Livaneli’ye büyükelçilik payesi ve genel direktörlük danışmanlığı görevi verilmiştir.
Zülfü Livaneli’nin kitapları Doğan Kitap ve İnkılap Yayınevinden çıkmıştır. Bu kitaplar 30’dan fazla dile çevrilmiştir. Zülfü Livaneli roman yazarlığının yanında, müzisyen yönüyle de çokça ön plana çıkmaktadır. 300’den fazla şarkı, 30’dan fazla film müziği, Londra Senfoni Orkestrası tarafından çalınmış bir rapsodi ve bale içinde bir müzik bestelemiştir. Müzik konusunda uluslararası bir üne sahip olan sanatçı ulusal ve uluslararası birçok ödül kazanmıştır. Yazar ve müzisyen kimliğinin yanında sinema yönetmenliği, öykü ve deneme yazarlığı da yapmıştır.
Zülfü Livaneli denildiği zaman akla gelen ve en çok satan kitaplar; Serenad, Balıkçı ve Oğlu, Huzursuzluk, Kardeşimin Hikayesi, Leyla’nın Evi, Mutluluk ve Konstantiniyye Oteli’dir.
Zülfü Livaneli’nin ilk kitabı 1978 yılında yazdığı öykülerden oluşturduğu ‘Arafat’ta Bir Çocuk’tur. Kitap Türkçe yayımlanmasının yanında Almanca ve Farsçaya da çevrilerek tüm dünyada oldukça ilgi görmüştür. Kitabın ana konusu sürgündür. Roman 1960 ve 1971 yılından itibaren işçi ve siyasi mülteci olarak Türklerin Avrupa kapılarına nasıl savrulduğunu ve yaşanılan sıkıntıları anlatmaktadır.
Zülfü Livaneli tarafından yazılmış en iyi kitap Serenad’tır. 60 yıl süren büyük bir aşkı anlatan Serenad, anlatılan dokunaklı ve vazgeçilmez aşkın yanında, kitapta yer alan karakterlerin sırlarıyla da dolu bir roman. Yaşanılan bütün toplumsal olaylarda, Yahudi Soykırımı gibi, aslında olanın sadece insana olduğunu gösteren Serenad, oldukça tempolu olması sebebiyle okuyucuyu adeta içine çekiyor. Serenad kitaplıkların vazgeçilmezleri arasında çoktan yerini aldı bile.
Zülfü Livaneli’nin yeni çıkan romanı ‘Balıkçı ve Oğlu’dur. Kitabın baş kahramanları Balıkçı Mustafa, Mesude ve Samir bebek üzerinden Zülfü Livaneli, son zamanların en büyük toplumsal acılarından biri olan göçmenliği konu almaktadır.
Zülfü Livaneli’nin 30’a yakın kitabı yayımlanmıştır. Bunların içerisinde kitapseverler tarafından en fazla satın alınan kitap sıralaması şu şekildedir;
Serenad (2013)
Huzursuzluk (2017)
Kardeşimin Hikayesi (2013)
Mutluluk (2002)
Son Ada (2008)
Leyla’nın Evi (2006)
Engereğin Gözü (1996)
Bir Kedi Bir Adam Bir Ölüm (2001)
Elia ile Yolculuk (2017)
Orta Zekalılar Cenneti (1991)
Konstantiniyye Oteli (2015)
Arafat’ta Bir Çocuk (1978)
Arkadaşıma Veda (2018)
Sevdalım Hayat (2007)
Sanat Uzun Hayat Kısa (2010)
Harem (2012)
Son Ada’nın Çocukları (2008)
Edebiyat Mutluluktur (2012)
Geçmişten Geleceğe Türküler (1981)
Dünya Değişirken (1987)
Sis (1990)
Diktatör ile Palyaço (1992)
Sosyalizm Öldü mü? (1994)
Livaneli Besteleri (1998)
Garbaçov’la Devrim Üstüne Konuşmalar (2003)
Gözüyle Kartal Avlayan Yazar Yaşar Kemal (2016)
Zülfü Livaneli’nin ‘Gökyüzü Herkesindir’ adlı şiir kitabı vardır. Yazarın oldukça beğenilen şiirleri mevcuttur. Bunlardan bazıları;
Gözlerin
Sus Söyleme
Kan Çiçekleri
Zor Yıllar
Mektup
Ada
Sevda Değil
Ayrıca Zülfü Livaneli yıllar içerisinde toplum tarafından benimsenen şiirleri de besteleyerek harika şarkılara imza atmıştır.
Bestelenen şiirler arasında ‘Leylim Ley’ şiiri ilk bestelediği şiirdir. Bu şiir Sabahattin Ali’nin ‘Ses’ isimli kitabının bir bölümünde yer almıştır. Zülfü Livaneli kitabı okurken bu bölümden etkilenmiştir ve bestelemek istemiştir.
Zülfü Livaneli, Nazım Hikmet’in Rusya’daki sürgün yıllarında yazdığı ‘Karlı Kayın Ormanında’ şiirini de besteleyerek unutulmaz bir şarkıya daha imza atmıştır.
Yine Nazım Hikmet’in yazdığı ‘Bulut mu Olsam’ şiirini besteleyerek, şiirin anlatmak istediği duyguyu en güzel şekilde bizlere yansıtmıştır.
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun yazdığı ‘Zindanı Taştan Oyarlar’ isimli eserden bestelediği ‘Yiğidim Aslanım’ şarkısı Nazım Hikmet’e hitaben yazılmıştır. Nazım Hikmet’in tutuklu olduğu cezaevinde açlık grevi yaptığı yıllarda yazılmıştır.
Zülfü Livaneli’nin babası Mustafa Sabri Livanelioğlu, annesi Şükriye Livanelioğlu’dur. Mustafa Sabri Livanelioğlu cumhuriyet savcısıdır. Zülfü Livaneli babasının mesleği nedeniyle birçok ilde yaşamıştır, Ted Ankara kolejinde okumuştur. Zülfü Livaneli okulu hiç sevmediğini Sunay Akın’ın sunduğu İşte O Çocuk programında anlatmıştır. Zülfü Livaneli; ‘Bana göre insanlığın en büyük icadı kitaplardı ancak en kötü icadı ise okuldu.’ diyerek okulu sevmediğini belirtmiştir.
Zülfü Livaneli Ankara Ted Kolejinde okuduktan sonra Amerika’da Fairfax konservatuarından mezun olmuştur. Zülfü Livaneli siyasetle gençlik yıllarında ilgilenmeye başlamıştır.
Zülfü Livaneli, Ankara Ted kolejinden mezun olduktan sonra, Amerika’da Fairfax konservatuarında okumuştur. Yazar okulu sevmediğini dile getirmektedir.
Zülfü Livaneli çok yönlü sanatçı kimliği ile ön plana çıkan yaşayan bir değerdir. Ülkesini çok seven, çok okumuş, çok yönlü ve çok çalışkan bir kişilik yapısı vardır.
Zülfü Livaneli film yapımcısı eşi Ülker Livaneli ile yıllardır mutlu bir evlilik sürdürmektedir. Bu mutlu evlilikten Aylin isminde bir kızları olmuştur. Aylin Livaneli 28 Ağustos 1966 yılında doğmuştur. Aylin Livaneli şarkıcı ve iş insanıdır.
Zülfü Livaneli sadece edebiyat alanında değil, müzik, yönetmenlik ve bestecilikle de birçok ödül almıştır. Edebiyat alanında aldığı ödüller ise;
1997 yılında, Engereğin Gözündeki Kamaşma romanıyla, Balkan Edebiyat Ödülünü kazanmıştır.
2001 yılında, Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm romanıyla, Yunus Nadi Roman Ödülünü kazanmıştır.
2006 yılında, Mutluluk romanıyla, Barnes&Noble Yeni Büyük Yazarları Keşif Ödülünü kazanmıştır.
2009 yılında, Son Ada romanıyla, Orhan Kemal Roman Armağanı kazanmıştır.
2015 yılında, Beyaz Martı Edebiyat Onur Ödülünü kazanmıştır.
Zülfü Livaneli Sunay Akın ile İşte O Çocuk programında ‘Müzikten önce ilk aşkım edebiyattı. Kitleler beni müzikle tanıdı daha sonra sıra kitaplara geldi. Ama benim hayatımdaki kronoloji başkaydı. Ben çocukluğundan beri kitap okuyan kitapla kafayı bozan bir çocuktum. Durmadan yazı, kitap denemeleri yapıyordum. Yazmaya da çocukluğumda başladım’ der.
Zülfü Livaneli romanlarında aşk, özgürlük, bireysellik arayışı, dini ve toplumsal baskı, sürgün, insan ilişkileri, savaş ve tarih konularını inceleyen çok yönlü bir yazardır. Zülfü Livaneli yaşamını sanata ve edebiyata adamış bir sanatçıdır.
Zülfü Livaneli’ye göre edebiyat mutluluk demektir. Hatta Zülfü Livaneli’nin ‘Edebiyat Mutluluktur’ diye kitabı bulunmaktadır. Bu kitabı yazar adaylarına yol göstermek için yazmıştır.
Zülfü Livaneli kitaplarını sosyal, romantik ve realist türlerde yazmaktadır. Zülfü Livaneli şiir, sosyal roman, otobiyografik roman, öykü, anı-mektup-günlük, roman, deneme, anlatı kitapları, siyasi politika, müzik, karikatür, kurgu ve hikaye tarzlarında eserler vermiş bir yazardır.
Zülfü Livaneli sol görüşlü bir yazardır. En çok roman tarzında eserler vermiş olsa da, deneme, makale ve şiir türlerinde de eserleri vardır. Zülfü Livaneli’ye tarz olarak benzeyen yazarlar arasında Sabahattin Ali, Yaşar Kemal, Nazım Hikmet, Atilla İlhan, Ataol Behramoğlu, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ahmed Arif vardır.
Yazar Cumhuriyet Gazetesi ve T24 internet gazetesinde konuk yazar olarak yazılar yazmıştır.
Zülfü Livaneli edebi kimliğinin yanında müzisyen olarak da çok büyük işlere imza atmıştır. Bunların yanında sinema, politika, siyaset ve ekonomi konularında da oldukça bilgili bir yazardır.