Pascal Oyunu

Einstein’ın da dediği gibi Allah zar atmaz. Ancak kulları çok çeşitli anlamda zar atar. Bunlardan birisi de bu kısa ölümlü dünya hayatında bengüsel (ebedi) hayat için atılan zardır. Evrendeki yeri bir toplu iğne ucu kadar küçük olan bu dünyada en uzun yaşayan insan, Tanrı katındaki veya evrensel zamandaki bir günün veya anın, bizim saydığımıza göre 50.000 ve 1.000 yıl olduğunu anlatarak zamanın göreceli olduğunu belirten ayetlere göre, en fazla sadece bir nefes almak kadar veya bir-iki saat yaşar.

Ölümsüzlüğün olmadığı, zamânın ve mekanın olmadığı uhrevi ve ebedi hayat, buna rağmen çoğu kimsenin yaşarken hiç düşünmediği veya pek az düşündüğü bir husustur. Her dinde ve kültürde, ölüm ve ötesi hakkında felsefî anlamda ve mahiyette düşünen pek az düşünür olmuştur.

İslâm dünyasında Hz. Ali, el-Ma‘arri ve Gazzali, Hristiyan dünyasında Pascal ölüm üzerine felsefî düşünce ortaya koyan düşünürlerin ve filozofların en ünlüleridir.

Bu eser, ünlü Fransız filozofu ve matematikçisi Blaise Pascal’ın “Pari de Pascal” (Pascal Oyunu) ve bu konuda Pascal’ın Müslüman öncülerinden Hz. Ali, el-Ma‘arri ve Gazzali üzerine bir çalışmadır. Batı’da Pascal Oyunu üzerine birçok kitap ve makale yazılmıştır. Ancak, bildiğimiz kadarıyla Pascal’ın Müslüman öncülerinden ilk defa söz eden tanınmış İspanyol oryantalist ve Cizvit papazı M. A. Palacios’tur. Bu eser, bugüne kadar Türkçede müstakil bir çalışma konusu yapılmayan Pascal Oyunu’nu ele almaktadır.