Barok Dönüşüm - Müziğin Modernleşme Serüveni

Topos Cep Kitapları, yayın yaşamına “Müzik Dizisi” ile başladı, Aykut Köksal’ın “Barok Dönüşüm” adlı çalışması, dizinin ilk kitabı olarak raflardaki yerini aldı. Barok çağı bir “modernleşme” öyküsü olarak okuyan Köksal, kitapta Barok dönemi ele almadan önce, “Başlangıcından Barok Öncesine Batı Müziğine Genel Bir Bakış” başlığı altında, müziği 17. yüzyıla ulaştıran serüveni anlatıyor, ardından Barok müziği dönemler, ülkeler ve ekoller üzerinden işliyor, tek tek bestecilerin üretimini inceliyor. Kitabın bir başka özelliği ise dönemlerin yalnızca metinle değil görsellerle de ele alınması. Kitabın tasarımını Ersun Pekin gerçekleştirdi. Pekin, metni kuru bir müzik tarihi olmaktan çıkarıp keyifle okunan bir kitaba dönüştürüyor. Mehmet Nemutlu, Barok Dönüşüm’e yazdığı Sonsöz’de, kitabı şöyle değerlendiriyor: “Aykut Köksal’ın Barok Dönüşüm, Müziğin Modernleşme Serüveni kitabı, yalnızca uzmanı olanlar için yazılmış alışıldık bir müzik tarihi metni değil. Yenilikleri, önemli atılımları, rolleri, değişen düşünsel arka planı ve bunlar arasındaki çapraz bağlantılarıyla, bir bütün olarak ‘Barok serüven’in izini süren bir kılavuz metin aynı zamanda. Sözü uzatmıyor; çağa en anlamlı katkıyı yapan üretim, tutum ve ilişkilerin altını çiziyor. Bizi bugün bile hayrete düşürecek yoğunluktaki bir üretimin arka planındaki sosyal, bireysel, kültürel ilişkilere ışık düşürüyor. Kitabın yapılanışına baktığımızda, ülkeler ve yerel kültürler bağlamında bir çapraz okuma yapılmış olduğu görülüyor. Barok müziğin kimliğini oluşturan bileşenler, her birinin katkı derecesi ve ağırlığıyla ele alınıyor. 17. yüzyıla gelindiğinde, kitabın sistematiğinde önemli bir değişiklik gözleniyor: Önceleri konu başlıkları ve tematik alt başlıklar halinde anlatılan gelişmeler bu noktadan sonra belli bestecilerin adları altında özetleniyor. Kitabın sonuna doğru Corelli, Vivaldi, Rameau, Telemann, Haendel ve Bach üzerinden bütün Barok dönemin panoramik bir görüntüsüne ulaşılıyor. Bu durum Barok modernleşmesinin bireysel müzik yazısını nasıl merkeze taşıdığını gösteren bir işaret aynı zamanda.