Attila İlhan Kimdir?

Şair, 15 haziran 1925 yılında İzmir’in Menemen ilçesinde doğmuştur. Babasının adı Muharrem Bedrettin İlhan, annesinin adı Emine Memnune İlhan’dır. Kız kardeşinin ismi de Çolpan İlhan’dır. Babası Muharrem Bedrettin bey yaşadığı dönemin en başarılı savcılarından biriydi. Şiire meraklı olan babası okumayı çok sevdiği için geniş bir roman ve şiir koleksiyonu vardı. Ayrıca Osmanlıca’yı çok iyi biliyordu.

Babasının edebiyata olan bu merakı sayesinde Atilla İlhan’da küçük yaşlardan itibaren edebiyatla ilgilenmeye başlamıştır. Okul hayatının büyük kısmını İzmir’de okuyan yazar, şiirlerini öğrencilik yıllarında yazmaya başlamıştır. İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken bir kıza aşık olmuş ve kıza aşkını anlatmak için mektup yazmıştır. Mektuba Nazım Hikmet’in şiirini yazdığı ve Nazım Hikmet şiirlerini paylaşmak yasak olduğu için, mektup öğretmenler tarafından yakalanmış, siyasi bir suç işlemiş sayılarak şair okuldan atılmıştır. Bu olay daha da büyüyerek 1941 yılında Atilla İlhan 3 hafta tutuklu kalmış ve bu tutukluluğun ardından iki ay hapis cezasına çarptırılmıştır.

Cezası sadece hapis yatmakla kalmamış, Türkiye’nin hiçbir yerinde eğitim göremeyeceği de karara bağlanmıştır. Babası buna karşı çıkarak, çok büyük uğraşlar sonucu bu kararı 1944 yılında kaldırtmıştır.

İstanbul Işık Lisesi’ne 1946 yılında başlamış ve liseyi burada bitirmiştir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde yüksek öğrenime başlayan şair aynı zamanda ‘Gün’ ve ‘Yığın’ adlı dergilerde de şiirler yazdı. İlk şiir kitabı ‘Duvar’ı 1948 yılında yayımladı. Aynı yıl ‘Nazım Hikmet’i Kurtarma Hareketi’ için Paris’e gitmiştir. Paris’te yaşadığı sırada sosyal ve siyasal gözlemler yaparak bu gözlemlerin sonuçlarını yazacağı roman ve eserlerinde kullandı. Paris’ten sonra Türkiye’ye döndüğü zaman polislerle sıkıntılı olaylar yaşadı. ‘Gerçek’ adında gazetede yazarken, yazmış olduğu bir yazı yüzünden hakkında soruşturma açılmış, yazar bu olaydan sonra Paris’e tekrar dönmüştür. 6 yıl boyunca İstanbul-Paris, İzmir-Paris arasında mekik dokuyan yazar, Türkiye’ye dönüş yaptıktan sonra eğitimini son senesindeyken bırakmış ve ‘Vatan’ gazetesinde işe başlamıştır. Burada sinema eleştirmenliği yapmıştır.

Atilla İlhan 1957 yılında askerliğini tamamlayarak İstanbul’a dönmüş ve senaryo yazmaya başlamıştır. Yaptığı çalışmalar istediği gibi olmayınca tekrar Paris’e dönmüş ancak babasının ölüm haberini aldıktan sonra İzmir’e kesin dönüş yapmıştır. İzmir’e döndükten sonra ‘Demokrat İzmir’ gazetesinin hem başyazarlığını hem de genel yayın yönetmenliğini yapmıştır.

Biket İlhan ile 1968 yılında evlenmiş, 15 yıl evli kaldıktan sonra eşinden boşanmıştır. Boşandıktan sonra Ankara’ya yerleşerek ‘Sırtlan Payı’, ‘Fena Halde Leman’ ve ‘Yaraya Tuz Basmak’ romanlarını yazmıştır. Ayrıca Bilgi Yayınevi’nin danışmanlığını da bu dönemde yapmıştır.

Ankara’da romanlarını tamamladıktan sonra İstanbul’a taşınarak Gelişim Yayınları, Güneş, Milliyet, Cumhuriyet ve Meydan Gazetesi gibi gazetelerde uzun süre köşe yazarlığı yapmıştır. Ayrıca senaryo yazmaya da devam etmiştir.

‘Kartallar Yüksek Uçar’, ‘Sekiz Sütuna Manşet’ ve ‘Yarın Artık Bugündür’ senoryaları diziye uyarlanmış ve en çok izlenen diziler arasında yerini almıştır.

Atilla İlhan 1985 yılında kalp krizi geçirmiş bu krizden sonra kalp sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır. 2004 yılında sağlık konusunda daha da sıkıntılı günler geçiren şair 11 Ekim 2005 tarihinde 80 yaşındayken İstanbul’daki evinde hayatını kaybetti.

Attila İlhan Edebi Kişiliği Nasıldır?

Atilla İlhan İkinci Yeni şiire ve Garip Akımına karşı çıkarak Maviciler veya Mavi isimleriyle anılan Toplumcu Gerçekçi şiir akımını başlatmıştır. Yazdığı şiirlerle şiire taşkın coşkulu bir anlatım ve yeni ses düzeni ile kendisine özgü bir duyarlılık getirdi. Yazdığı şiirlerle genç şairler üzerinde son derece derin izler bırakmıştır. Divan şiiri ve şarkılardan yararlanarak ‘Elde Var Hüzün’ ve ‘Yasak Sevişmek’ kitaplarını yazdı.

Yazdığı ilk romanlar olan ‘Zenciler Birbirine Benzemez’ ve ‘Sokaktaki Adam’dan sonra yazdığı diğer romanlarda tarihi konulara önem verdi. Bu romanları yazarken öz Türkçe akımına karşı çıkmıştır.

Attila İlhan Eserleri Nelerdir?

 Atilla İlhan tarafından yazılan film senaryoları;

1. Yalnızlar Rıhtımı (1959)
2. Ateşten Damla (1960)
3. Şöfor Nebahat (1960)
4. Devlerin Öfkesi (1960)
5. Rıfat Diye Biri (1962)
6. Ver Elini İstanbul (1962)

Atilla İlhan tarafından yazılan TV dizi – film senaryoları;

1. Paranın Kiri (1979)
2. Sekiz Sütuna Manşet (1982)
3. Kartallar Yüksek Uçar (1984)
4. Yarın Artık Bugündür (1986)
5. Yıldızlar Gece Büyür (1991 – 1992)
6. Tele – Flaş (1992 – 1994)
7. Baykuşların Saltanatı (2000)

Atilla İlhan tarafından çıkarılan şiir albümleri;

1. Ben Sana Mecburum (1999)
2. Ne Kadınlar Sevdim (2001)
3. An Gelir (1986)

Atilla İlhan tarafından yazılan romanlar;

1. Sokaktaki Adam (1953)
2. Zenciler Birbirine Benzemez (1957)
3. Kurtlar Sofrası (1963)
4. Fena Halde Leman (1980)
5. Haco Hanım Vay (1984)
6. O Sarışın Kurt (2007)

Atilla İlhan tarafından yazılan Aynanın İçindekiler Serisi;

1. Bıçağın Ucu (1973)
2. Sırtlan Payı (1974)
3. Yaraya Tuz Basmak (1978)
4. Dersaadet’te Sabah Ezanları (1981)
5. O Karanlıkta Biz (1988)
6. Allahın Süngüleri: Reis Paşa (2002)
7. Gazi Paşa (2005)

Atilla İlhan tarafından yazılan öykü türündeki eser;

Yengecin Kıskacı (1999)

Atilla İlhan tarafından yazılan gezi türünde eser;

Abbas Yolcu (1957)

Atilla İlhan tarafından yazılan Anılar ve Acılar Serisi;

1. Hangi Sol (1970)
2. Hangi Batı (1972)
3. Hangi Seks (1976)
4. Hangi Sağ (1980)
5. Hangi Atatürk (1981)
6. Hangi Edebiyat (1991)
7. Hangi Laiklik (1995)
8. Hangi Küreselleşme (1997)

Atillar İlhan’ın defteri serisi;

1. Faşizmin Ayak Sesleri (1975)
2. Gerçekçilik Savaşı (1980)
3. Batı’nın Deli Gömleği (1981)
4. ‘İkinci Yeni’ Savaşı (1983)
5. Sağım Solum Sobe (1985)
6. Yanlış Kadınlar Yanlış Erkekler (1985)
7. Ulusal Kültür Savaşı (1986)
8. Sosyalizm Asıl Şimdi (1991)
9. Aydınlar Savaşı (1991)
10. Kadınlar Savaşı (1992)

Atilla İlhan’ın yaptığı Cumhuriyet söyleşileri;

1. Bir Sap Kırmızı Karanfil (1988)
2. Ufkun Arkasını Görebilmek (1999)
3. Sultan Galiyef – Avrasya’da Dolaşan Hayalet (2000)
4. Dönek Bereketi (2002)
5. Yıldız, Hilal ve Kalpak (2004)

Atilla İlhan tarafından yapılan çeviriler;

1. Kanton’da İsyan (1967)
2. Umut (1968)
3. Basel’in Çanları (1969)

Atilla İlhan hakkında yazılan kitaplar;

1. Atilla İlhan’ın Siyasal Düşüncesi: Türkiye’de Ulusalcılığın Kökenleri – Hakan Reyhan (2012)
2. Nam-ı Diğer Kaptan, Atilla İlhan’ı Dinledim – Selim İleri (2002)
3. Atilla İlhan’ın Şiirlerinde Beyoğlu – Nuran Özlük (2011)
4. Mavi Adam, Atilla İlhan’la Söyleşiler – Zeynep Aliye (2001)
5. Yalnız Şovalye Atilla İlhan – Zeynep Ankara (1996)
6. Şehir Filmleri: Atilla İlhan – Nur Akalın (2006)
7. Atilla İlhan’a Edebiyat Dünyasından Mektuplar – Belgin Sarmaşık (2001)
8. Atilla İlhan’la 1000 Saat – Erol Manisalı (2001)
9. Atilla İlhan’la Siyaset Güncesi – Erol Manisalı
10. Atilla İlhan’la Hayatın İçinden – Erol Manisalı (2006)
11. Atilla İlhan’la Akıp Giden Düşünceler – Erol Manisalı – (2005)
12. Düşünceler: Atilla İlhan’la Neler Tartıştık – Erol Manisalı – (2002)
13. Büyük Yolların Haydutu: Fotoğraflarla Atilla İlhan’ın Yaşam Öyküsü – Öner Cirvaoğlu (1997)
14. Atilla İlhan’da Kültür Sorunsalı – Gönülden Esemenli Söker (2002)
15. Atilla İlhan: Açtırma Kutuyu (46-83), Atilla İlhan: Söyletme Kötüyü (83-87) – Belgin Sarmaşık (2004-2005)
16. Şubat Yolcusu: Atilla İlhan’ın Şiiri – Yakup Çelik (1998)
17. Bütün Kaleler Zaptedilmedi: Atilla İlhan’la Birkaç Saat – Hulki Cevizoğlu (2004)
18. Batı’nın Maskesi Düşüyor: Atilla İlhan’la Sohbet – Muharrem Bayraktar (2009)
19. Toplumbilimsel Roman Çözümlemesi: Louis Aragon ve Atilla İlhan – Yavuz Kızılçam (2005)
20. An Gelir: Atilla İlhan – Yakup Çelik (2011)
21. Atilla İlhan Armağanı: ‘Kaptan’a Saygı ile’ – Yakup Çelik – (2006)

  Attila İlhan Şiir Kitapları Nelerdir?

1. Duvar (1948)
2. Sisler Bulvarı (1954)
3. Yağmur Kaçağı (1955)
4. Ben Sana Mecburum (1960)
5. Bela Çiçeği (1962)
6. Yasak Sevişmek (1968)
7. Tutuklunun Günlüğü (1973)
8. Böyle Bir Sevmek (1977)
9. Elde Var Hüzün (1982)
10. Korkunun Krallığı (1987)
11. Ayrılık Sevdaya Dahil (1993)
12. Kimi Sevsem Sensin (2002)

Atilla İlhan’ın yazmış olduğu romanları ve şiir kitaplarını Kitap Vadisi’nden satın alabilirsiniz.

Atilla İlhan’ın Kazandığı Ödüller Nelerdir?

1. 1946 CHP Şiir Armağanı Yarışması İkincilik Ödülü
2. 1974 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü
3. Yunus Nadi Roman Ödülü
4. Sertel Demokrasi Ödülü

Atilla İlhan Bilim ve Sanat Kültür Vakfı 2007 yılında kurulmuştur. Her sene Atilla İlhan Edebiyat ödülleri sahiplerini bulmaktadır.

Attila İlhan'ın Ünlü Sözleri Nelerdir?

1. İnanmakta geç, vazgeçmekte çabuktum.
2. Bir gün seni unutmak zorunda kalırsam, aşkımın küçüklüğüne değil, çaresizliğimin büyüklüğüne inan.
3. Elinde değildir, akşam serinliğinde üşürsün. Eylül’den itibaren geceler hazindir, uzundur…
4. O kadar güzel gülüyor ki… Tamam diyorum. Bu kadar yaşadığım yeter.
5. Gel sevgilim gel, benim dünyama gel, çok zaman var içimde yerini hazırladım.
6. Ne kadınlar sevdim zaten yoktular, yağmur giyerlerdi sonbaharla bir azıcık okşasam sanki çocuktular, bıraksam korkudan gözleri sislenir, ne kadınlar sevdim zaten yoktular, böyle bir sevmek görülmemiştir.
7. Gözlerin gözlerime değince felaketim olurdu, ağlardım. Beni sevmiyordun bilirdim. Bir sevdiğin vardı duyardım…
8. Sana gelirken hep ellerim ceplerimde gelirdim, olur da aşkımın elleri üşümüştür. Avuçlarımda ısıtırım diyerekten.
9. Bir hırsla öptüm ki ah ölürüm unutamam, ay ışığında deniz akordeon solosu, pırıl pırıl yaşadım üç dakika tastamam.
10. Hacet yok hatırlatmasına seni hatıraların. Sen bana kalbim kadar elim kadar yakınsın.
11. Bana ait ne varsa seni korkutuyor. Sana ait ne varsa hiçbiri benim değil.
12. Batık bir gemiymiş aşk limanında, kader bu deyip de avutma beni. Ayrılık kapımızı çaldı sonunda, senden son dileğim unutma beni.
13. Ağzımın tadı yoksa hasta gibiysem, boğazımda düğümleniyorsa lokmalar, buluttan nem kapıyorsam, inan hep güzel gözlerinin hasretindendir.
14. Aydınlık neyin oluyor senin, gökyüzü akraban falan mı, beni bulur bulmaz gözlerin şimşek çakıyorum yalan mı?
15. Aydınlık neyin oluyor senin?

Acı bir tütün gibi yakıyor genzimi, senden uzak olmak.