Halife el-Mehdî, Aristoteles’in Topika’sinin Arapça’ya çevrilmesini emretmisti. Nasturi patrigi I. Timotheos, IS 782 civarinda kitabi Süryanice’den çevirdi.Yunanca’sina danismayi da ihmal etmedi. Mehdî iyi bir ögrenciydi; kitabi dikkatle okudu ve açik bir münazarada Islam’i savundu. Tartistigi Hiristiyan, Patrik I. Timotheos’tan baskasi degildi. Timotheos, anilarinda halifenin kendisiyle tanribilim tartismasina girmesine ilk basta sasirdigini; fakat daha sonra Mehdî’nin Hiristiyanliga yönelttigi bütün itirazlarin üstesinden geldigini -gayet kibarca- anlatir. Aristoteles’in Topika’si o dönemde Arapça’ya çevrilen Yunanca eserlerden sadece biriydi. Yunanca-Arapça çeviri hareketi Arap Abbasi hanedaninin iktidara gelmesi ve ardindan Bagdat’in kurulusuyla birlikte (IS 762) basladi. Iki yüzyilda astroloji, simya, fizik, matematik, tip ve felsefe gibi çesitli konulari kapsayan dindisi bilimsel ve felsefi Yunanca eserlerin neredeyse tamami Arapça’ya çevrildi. Insanlik tarihinde yeni bir çag baslatan bu hareket Perikles Atina’si, Italyan Rönesansi veya 16.-17. yüzyil bilimsel devrimiyle ayni kategoride yer alir ve insanlik tarihi için çok önemlidir.
Yunanca Düsünce, Arapça Kültür bu çeviri hareketindeki toplumsal, siyasal ve ideolojik etkenleri arastiriyor, Arap bilim ve felsefe geleneginin önemli rolünü inceliyor ve 9. yüzyil Bizans uyanisiyla dogrudan bir baglantisi oldugu saviyla, Islam ülkelerinde ve disinda bu mirasin izlerini sürüyor. Dimitri Gutas,Yale Üniversitesi’nde Arap Dili ve Edebiyati profesörü. Greek Wisdom in Arabic Translation, 1975; Avicenna and the Aristotelian Tradition, 1988; A Greek and Arabic Lexicon, 1992 (Gerhard Endres ile birlikte) yayinladigi eserler arasinda.
(Arka Kapak)