Mai ve Siyah, Türk edebiyatının ilk modern romanı, Halit Ziya Uşaklıgil'in zamanının ötesine geçen başyapıtıdır. Roman, hayal ile gerçek arasındaki çatışmayı, Ahmet Cemil'in kişiliği üzerinden göz alıcı bir şekilde yansıtır. Mavi hayallerin siyah bir felakete dönüştüğü bu trajik öykü, edebiyatı ve toplumu dikkatle gözlemleyerek ele alır. Uşaklıgil, kahramanlarının yaşadıklarını çevresiyle birlikte değerlendirerek derin ruh tahlilleri yapar. Hayaller ve gerçeklerin çatışması, romanın merkezindeki Ahmet Cemil'in hayatını sarsarken, her dönemde okunabilecek, hem geçmişin izlerini taşıyan hem de bugünün düşünce dünyasına ışık tutan eşsiz bir eserdir