Habermasin ileri sürdügü gibi "dini fundamentalizm" istisnai bir modern fenomense, moderniteden uçarcasina çikis, içinde yasadigimiz bu dönemde niçin özel, tek bir dini boyut üzerinden gerçeklesiyor, diye sormak gerekir. Insanlar dine yöneldiklerinde neyin pesinde, ne ariyor olabilirler? Bunu yapmakla yanlis bilincin devami olan Tanri yanilsamasinin apaçik kurbanlari durumuna mi düsmektedirler, yoksa din sadece "halkin afyonu" olmaktan öte bir sey mi? Yanlis ve oldugundan farkli hatirlanan, ama kendi içinde bütünlüklü bir geçmisi geri çagirirken kökleri tahayyüle dayanmayan bir gelecegi mi çagirmaktadir insan? Tanrinin bagislayicilik kararlarinin tartisilmayacagi anlayisinin dünyasindan radikal bir kopus yasamadan, bu yanlis hatirlanan geçmisten o gelecege geçmek mümkün müdür?Bütün bunlar Ernst Bloch'un ömür boyu ugrastigi insan varolusunun artilarini; bütün akla uygun açiklamalarin tükendigi yerde karsimiza çikan o fazlalarini anlama çabasinin sorularindadir. Ezilen, baski altinda yasayan mahlukun iniltisinin neye benzedigini ve bu iniltinin içinde sadece umutsuzlugun degil özgürlügün de yüksek bir çigliginin bulunup bulunmadigini anlamak ister Bloch. Bloch, bu çigligi sadece maddi baskinin bir sonucu olarak görmeyip, bizatihi modernitenin sartlarinin beraberinde getirdigi bir tür metafizik kaybinin da ifadesi oldugunu düsünür. Buna eslik eden bas bir ses gibi, bir umut metafizigi çikarir karsimiza, o vaat edilmis ülkeye olan arzumuzun sürükledigi bir "yön sabitesi".Özgürlükler âlemi henüz tamamlanmamis maddi bir seydir; tarihsel diyalektik materyalizmin o gecikmis kusursuzlugu, birbirinden alabildigine uzaklastirilmis alanlari bulusturacaktir: gelecek ile dogayi, beklenti ile maddeyi (tözü).Bloch'un yeryüzündeki cenneti, programatik olmaktan çok süreçsel bir ütopyadir. Marksizmin bu baglamda bir distopya olmayip sahici, somut olarak dolayimlastirilmis ve süreç olarak ucu açik bir ütopya oldugunu belirtir. Bloch cennete bu dünyada sahip olmaya yönelik apaçik metafiziksel sorulari, evrensele yönelik dini kararlarda ve açiklamalarda dogru, hakiki bir dünyevi mesajin bozulmus, çarpitilmis halini gören bir Marksist ve ateist pozisyonundan ortaya atar.Ince Kapak:
Menü
Sepete Ekle
