Et-Tarih - İlk Kronolojik İslam Tarihi

Tarih, ilk asırdan beri Müslüman âlimlerin ilgilendikleri bir ilimdir. Geçmişi araştırmak, günü kaydetmek ve gelecek nesillere geçmişlerine dair kaynaklar bırakmak amacıyla gerek siyer gerek İslâm Tarihi gerekse şehir tarihi alanında birçok eser kaleme alınmıştır. Çeşitli usullerle telif edilen bu eserlerden biri de Halîfe b. Hayyât’ın et-Târîh adlı eseridir. Kronolojik tarih yazımının İslâm Tarihi’ndeki ilk örneği sayılan et-Târîh adlı eser, hicrî 232 yılına kadar meydana gelen olayları yıl yıl tasnif ederek ele almıştır. Ele aldığı yıldaki önemli olayları, savaşları ve şehit olanların kabileleri vb. ile alakalı detaylı bilgiler vermektedir. Bu durum özellikle sonraki dönemlerde onun tarihçiliğine çokça atıfta bulunulmasını sağlamıştır. Halîfe b. Hayyât’ın öne çıktığı alan tarihtir. Bu alandaki yetkinliğini et-Târîh’te sergileyen İbn Hayyât’ın bir diğer ilmî birikim sahası hadistir. Bu noktada özellikle olayların senetli verilmesi ve nesep ilmine dair detaylı bilgiler kitabın dikkat çekici taraflarıdır.