Bayağı Kalabalığız

“Diplomalı işsizliğinin küresel bir sorun olduğu ve hatta gelecekte dünyanın gündemini daha fazla meşgul edeceği aşikâr. Ancak diplomalı işsizliğini bir politik kavrayış olarak sadece ‘küresel’ ve ‘kaçınılmaz’ sorun alanları torbasına atmak, yaşanan tahribatın toplumsal ve politik sorumluluğunu örtmek anlamına da gelir. Meselenin sadece yapısallığını ve ölçeğini öne çıkaran bu nevi yaklaşımlar sonuç olarak işsizliğin tekil olarak diplomalıların sorunu olduğu kanaatini yeniden üretir.”

İşsizlik 21. yüzyılın ilk çeyreğinde istikrarlı biçimde artarken, “diplomalı işsizliği” de kitlesel bir olgu olarak yerleşik hale geldi. Esra Kaya, diplomalı işsizliğini bir toplumsal deneyim olarak bütün yönleriyle mercek altına alıyor. Bu deneyimin yaşa ve toplumsal cinsiyete göre nasıl yapılandığına da bakarak, geçim sorununun ötesinde çok yönlü bir tahribata yol açtığını gösteriyor. Derinlemesine görüşme ve gözlemlere dayanan çalışma, işsizlik deneyiminin birçok cephesini veya aşamasını canlı bir şekilde tasvir ediyor: “Sallantılı işlerde” çalışmanın gerginliği, işten çıkarılma, iş arama ve iş görüşmesi tecrübeleri, işsiz geçen zamanın “ölü zamana” dönüşmesi...

“Muhtaç ve mahçup” bir ruh haline giren işsizin fiilen ergenleştirilmesi... Sorunun yakıcı bir noktası, özellikle diplomalı işsizlerin, kendi işsiz oluşlarının suçlusu olarak görülmesi, kendilerini öyle hissetmeleri. Oysa, hiç de istisnai, bireysel bir durum değil bu. Kitabın adı, işte onların bunun bilincine varmasının ifadesi: “Bayağı Kalabalığız.”